Het Bohr-Effect en Waarom Koolstofdioxide (CO2) geen Afvalgas is

Iedereen weet dat zuurstof (O2) het allerbelangrijkste is wat we binnen krijgen. Zonder zuurstof geen leven, dat moge duidelijk zijn. Koolstofdioxide (CO2) wordt meestal genoemd in combinatie met het milieu, maar nauwelijks als het over het menselijk lichaam gaat. In werkelijkheid hebben we als mens beide even hard nodig. In deze blog leg ik je uit waarom.

Zuurstof adem je in vanuit de buitenlucht, het wordt opgenomen in je bloed en getransporteerd naar je cellen. Daar wordt de zuurstof afgegeven aan de energiefabrieken in de cel (mitochondriën), die dat gebruiken voor het verbrandingsproces waarbij glucose uit voeding wordt afgebroken tot energie, koolstofdioxide en water.

Een groot deel van de koolstofdioxide wordt vanuit de cel opgenomen in het bloed en naar de longen vervoerd om uit te ademen.

Zuurstof is enorm belangrijk omdat het nodig is voor bijna alle processen in ons lichaam.

Koolstofdioxide lijkt misschien een afvalproduct vanuit het verbrandingsproces en daarom niet zo belangrijk, maar niets is minder waar.

Deze koolstofdioxide zorgt er namelijk voor dat zuurstof vanuit het bloed afgegeven wordt aan de cellen en het regelt de pH waarde van het bloed.

Bovendien zorgt koolstofdioxide voor vaatverwijding (vasodilatatie) van zowel de bloedvaten als de luchtwegen, doordat het de spiertjes in de vaatwanden laat ontspannen. Een onmisbaar gas dus voor ieder mens.

100.000 Kilometer Bloedvaten

Snel, oppervlakkig en veel ademen vermindert je koolstofdioxide niveau in het bloed en zorgt voor vernauwing van je bloedvaten en luchtwegen.

Als je bloedvaten vernauwen, vermindert de bloedcirculatie in je hele lichaam en kan je last krijgen van onder andere koude handen en voeten, brain fog (mist in je hersenen), verminderde productiviteit en een hogere bloeddruk. Als dat chronisch het geval is, dan heb je als gevolg daarvan meer kans op hart- en vaataandoeningen.

We hebben naar zeggen zo'n 100.000 kilometer (!) aan bloedvaten in ons lichaam en die worden allemaal beïnvloed door het gehalte aan koolstofdioxide.

Vernauwde luchtwegen geven een benauwd gevoel, waardoor je geneigd bent om méér in te gaan ademen (happen naar lucht). Helaas verlaagt dat je koolstofdioxide niveau nog verder, waardoor de vernauwing juist verergert en je in een neerwaartse spiraal terechtkomt.

Dit is bijvoorbeeld het geval bij hyperventilatie. Daarom wordt geadviseerd om in een zakje of je handen te ademen, zodat je weer wat van je eigen koolstofdioxide inademt om het niveau zo snel mogelijk te verhogen.

Het gevoel te 'moeten' inademen wordt niet veroorzaakt door een te laag zuurstof gehalte in je bloed (dat blijft normaal gesproken tussen 95 en 99%), maar door een hogere concentratie koolstofdioxide.

Het Bohr-Effect

Het klinkt tegenstrijdig, maar als de concentratie van koolstofdioxide in het bloed toeneemt, neemt de afgifte van zuurstof aan de cellen ook toe.

Dit wordt het Bohr-effect genoemd, omdat de Deense fysioloog Christian Bohr dit voor het eerst in 1904 heeft beschreven (Bohr, Hasselbalch, Krogh 1904).

Het omgekeerde Bohr-effect ontstaat als de concentratie van koolstofdioxide in het bloed afneemt. Dan wordt er nog maar weinig zuurstof afgegeven aan de cellen, die dit juist nodig hebben voor de productie van onze energie.

Om meer zuurstof in je cellen te laten binnenkomen en dus meer energie te krijgen, is het belangrijk om een hoger koolstofdioxide gehalte te hebben in je bloed (zie dit artikel voor een uitgebreidere uitleg). Ademwerk gaat vooral over het beïnvloeden van je koolstofdioxide niveau.

Langzaam, Diep en Licht Ademen door je Neus

Door langzamer, dieper en met minder volume door je neus (niet door je mond, meer info klik hier) te ademen kan je het koolstofdioxide gehalte verhogen.

Je voelt vanzelf wanneer dat niveau hoger wordt, doordat je een soort 'ademhonger' krijgt, je lichaam geeft je een seintje dat het wil inademen. Dan is de grens van je CO2-tolerantie bereikt.

Je kan je CO2-tolerantie verhogen door, op het moment dat je een beetje ademhonger voelt, nog even door te gaan met langzaam, diep en weinig door je neus te ademen (zolang je er rustig onder kan blijven).

Als je dat regelmatig oefent, dan went je lichaam geleidelijk aan een hoger niveau van koolstofdioxide in je bloed. Je CO2-tolerantie verhoogt daardoor beetje bij beetje, zodat je lichaam minder snel een seintje zal gaan geven om in te ademen.

Kan jij ook niet wachten om je gezondheid en energie niveau te verbeteren? Ga dan aan de slag om je CO2-tolerantie te verhogen.

Wil je liever hulp van een ademcoach, of meer weten over ademwerk en ademsessies, kijk dan eens op mijn website of neem rechtstreeks contact met mij op via mail (info@tannashyoga.com).

Wat zijn jouw ervaringen met ademoefeningen om je CO2-tolerantie te verhogen?

Laat het weten in een reactie hieronder, ik ben reuze benieuwd en je helpt anderen ermee.