Wonen bij een Balinese familie met een 9-jarig zoontje betekent drukte, gezelligheid, mee in het alledaagse ritme, met zijn allen eten, nieuwe mensen leren kennen, in-en-uit lopende vrienden en kindervriendjes en natuurlijk ook meedoen met ceremonies. Privacy komt in dit rijtje niet voor. Ik zal je in dit blog een aantal van mijn ervaringen vertellen, waardoor ik denk dat privacy en Balinezen niet samengaan.
Het leek halverwege vorig jaar zo'n goed idee om bij Balinese vrienden in te trekken. Het idee was wel bedoeld als tijdelijk, maar toch voor minstens een aantal maanden. Op die manier konden we financieel een beetje helpen en tegelijkertijd ervaren hoe het eraan toegaat in een gemiddeld Balinees gezin. Nou was het jaar 2020 niet bepaald een representatief jaar voor het doorsnee leven op Bali (waar wel...).
Scholen gesloten, veel mensen zonder werk, dus heel veel mensen waren de godganse dag thuis en hadden nauwelijks geld om eten te kopen, laat staan om iets te gaan doen.
Voorheen logeerden manlief en ik regelmatig een paar dagen in het door de vrienden zelf gebouwde mini huisje wat pal naast hun eigen huis staat. Een super schattig huisje van 3 bij 4,5 meter. Alles erop en eraan, alleen een keukentje ontbrak. Er zou nog een éénpits-gassetje kunnen staan, maar wij konden hun keuken gebruiken als we wilden. Zoals bij veel Balinese huizen het geval is, is ook bij hen de keuken alleen van buitenaf bereikbaar.
Met zijn allen
Eten deden we met z'n allen. Vriendin kookte ontbijt, lunch en diner. Soms leverde dat in onze ogen op z'n zachtst gezegd bijzondere maaltijden op, vooral ontbijtjes, maar je moet alles proberen. Ze hield gelukkig wel rekening met de tere westerse maagjes voor wat betreft de hoeveelheid chili pepertjes die ze gebruikte. Meestal serveerde ze het bizar pittige deel in een apart bakje. Wat een luxe om alleen maar de boodschappen te betalen en vervolgens aan te kunnen schuiven.
Het wende wel een beetje om bij een familie te wonen. Het was vaak gezellig. Er liepen soms wat andere vrienden binnen, die dan ook bleven eten of gewoon wat kwamen drinken en kletsen. Hun zoontje kreeg vaak vriendjes over de vloer, natuurlijk niet alleen maar omdat hij de enige in de buurt was met een playstation.
Als er een belangrijke ceremonie was, gingen we mee en er was ook een keer een grote ceremonie bij hen thuis, waar we uiteraard de hele dag bij waren.
Vermoeiend vond ik het ook. Op het moment dat ik de deur uitstapte stond ik bij hun op de stoep, daar was geen ontkomen aan. Ik heb persoonlijk nogal wat ruimte en tijd voor mezelf nodig, ben ook nog hoogsensitief, dus ik vond dat soms wel lastig. Het is ook niet uit te leggen aan een Balinees wat privacy is, zij kennen dat helemaal niet.
Ze wonen rustig met een groot gezin in een piepklein huis en slapen allemaal in dezelfde kamer. Het grootste deel van de dag brengen ze samen zittend door, vaak allemaal met de ogen continue gericht op hun mobieltje. Ze praten wat en kijken ondertussen Youtube met allemaal het geluid vol aan. Als iemand een tukkie wil doen, dan gaat ie gewoon ter plekke liggen, midden tussen de rest, doet de ogen dicht en slaapt, dwars door het lawaai en felle licht heen. Niemand die dat raar vindt.
Als ik 's middags even alleen wilde zijn, dan ging ik maar binnen zitten, maar dan dacht iedereen dat ik ging slapen. Dat doen ze zelf namelijk bijna elke middag een paar uurtjes. In het begin riep ik altijd dat ik nooit slaap overdag, dat ik dat 's nachts doe, maar daar ben ik maar mee gestopt. Ze geloofden me gewoon niet. Ook goed, dan ga ik even 'slapen'...
Zoals met alles wat niet écht bij je past, ging het wringen. De maaltijden waren bij nader inzien niet meer zo lekker en verre van gezond. Ik kon ook al niet zelf bepalen hoe laat ik ging eten, vaak was het na 21 uur, vind ik echt veel te laat. Ik kon niet gewoon even zitten lezen, want er was altijd herrie of er ging iemand tegen me praten.
Lezen staat voor veel Balinezen gelijk aan leren en daar houden ze niet van, dus kunnen ze zich ook niet voorstellen dat ik dat voor mijn lol doe.
Ik kreeg het gevoel dat ik me moest verantwoorden en voelde me bezwaard als ik met manlief samen uit eten wilde. Steeds vaker piepten we er tussenuit overdag. Omdat ons vorige huis in Ubud nog niet verhuurd was, maakten we daar dankbaar gebruik van. Om de paar weken gingen we erheen en hadden heerlijk een paar dagen helemaal voor onszelf. Dat kan natuurlijk nooit de bedoeling zijn. Leuk idee dat je mensen wil helpen, maar daarbij je eigen behoeften uit het oog verliezen is niet zo handig.
Daarom besloten we dat het hoog tijd was om weer iets voor onszelf te zoeken en wel zo snel mogelijk. Twee en een halve maand duurde het avontuur uiteindelijk, veel korter dan vooraf bedacht. Het moeilijkste vond ik nog om het aan de vrienden te vertellen, zij deden tenslotte alles met de beste bedoelingen. Maar toen bleek dat zij ergens wel weten dat westerlingen veel meer alleen willen zijn, ook al begrijpen ze het niet echt. Gelukkig konden we daardoor zonder problemen verhuizen en toch de vriendschap behouden. Al met al was het wel een bijzondere en leerzame ervaring.
Foto's, foto's en nog meer foto's
Balinezen zijn dol op selfies maken en dan het liefste met een westerling erbij. Als ik voor iedere foto waar ik ongevraagd op sta een cent zou krijgen, was ik nu schathemeltjerijk. Overigens zijn niet alleen Balinezen er gek op, de meeste Aziaten hebben deze hobby. Als ik voorheen bij een toeristische trekpleister stond, werd er ook regelmatig gevraagd om met een Aziatisch stelletje of familie op de foto te gaan. Nooit eerder gezien, wat moet je dan met mij erbij op de foto??
Ik stel me zo voor dat die foto ergens in China, Korea of Japan op het dressoir staat in een mooi lijstje. Daar sta ik dan, gezellig te midden van de familie. Ik ben toch wel heel benieuwd wat ze zullen antwoorden als mensen aan ze vragen wie dat is...... Misschien iets in de trant van 'Oh die westerling, dat is een vriendin van ons' of gewoon eerlijk 'oh die westerling, geen idee, maar ze kleurde er zo leuk bij'.
Waar deze passie vandaan komt, geen idee, soms is het lachwekkend, maar soms is het ronduit vervelend. Ik voel me dan echt een aapje in de dierentuin 'ach kijk nou wat een aparte soort, even een foto maken'.
Een ander voorbeeldje hiervan: ik zat met een Balinese vriendin op het strand te wachten op anderen toen er een Balinese dame aan kwam lopen. Ze brabbelde iets tegen mijn vriendin en stak haar hand naar mij uit om zich voor te stellen. Ik was in de veronderstelling dat zij elkaar kenden. De dame riep onmiddellijk haar 2 puber kinderen erbij en voor ik het wist stond ik met hun op de foto.
Toen de dame weg was, vroeg ik aan mijn vriendin wie dat was. Ze had geen idee, ze had haar nog nóóit gezien..okeeej...
Waar ga je naartoe?
Heel vaak vragen wildvreemde mensen aan me 'waar kom je vandaan?'. Dat vind ik op zich nog niet heel raar, het is vrij duidelijk dat ik geen Balinees ben. Daar wil ik dan ook best eerlijk op antwoorden. Af en toe, als ik de vraag te vaak achter elkaar heb gehad, verzin ik iets totaal anders, gewoon uit meligheid.
Maar meestal komt er een vraag achteraan van zomaar iemand naast je bij het stoplicht of van een wildvreemde in een winkeltje of restaurantje 'waar ga je naartoe?' of 'waar woon je?'.
Ik moest hier erg aan wennen. Ik heb altijd geleerd om netjes antwoord te geven als me iets gevraagd wordt. Dus dat deed ik een hele tijd braaf, met een beleefde glimlach, maar inwendig zei ik 'gaat je geen zák aan'.
Inmiddels weet ik van een Indonesische vriend dat ze geen écht antwoord verwachten op deze vragen. Het is meer om een gesprekje aan te kunnen knopen met een westerling. Je kunt dus met een gerust hart antwoorden 'daar naartoe' of 'daar' ondertussen vaag ergens heen wijzend. En dan is het ook goed. Sinds ik dat weet, antwoord ik veel makkelijker en vriendelijker ook. Heel soms betrap ik mezelf nog op het geven van een te nauwkeurig antwoord.
In goed vertrouwen
Als je in vertrouwen iets vertelt aan een Balinees, kan het zomaar zijn dat nog dezelfde dag een stuk of wat familieleden en vrienden het hele verhaal ook weten. Ze praten over belangrijke zaken zelden mét de betreffende persoon, maar wel graag óver de persoon. Als ze zelf een beslissing moeten nemen, zijn ze ook gewend om iedereen erbij te betrekken. Tegenwoordig bedenk ik dus goed wat ik wel en vooral wat ik liever niet wil delen met de hele goegemeente.
Algemene Verordening Gegevensbescherming (AVG)
Dit is uiteraard een wet van de Europese Unie, maar er is hier voor zover ik weet op geen enkele manier iets soortgelijks. Een foto die (ongevraagd) van mij genomen wordt, kan zomaar op een Facebook of Instagram pagina worden gezet, of erger...
Op mijn Balinese telefoonnummer krijg ik allerlei sms'jes van bedrijven (soms op onmogelijke tijden), die mij aanbiedingen doen voor leningen, producten kopen op krediet, kortingen op online shops en meer van dat soort dingen waar ik niet op zit te wachten. Er is niet zoiets als een geheim nummer of een meldingenregister waar je kunt aangeven dat je nummer niet gebruikt mag worden voor reclame.
Ik maak me er niet meer druk om hoor. Ben er inmiddels wel een beetje aan gewend en ik zal het ermee moeten doen. Maar het is wel goed om te beseffen dat dingen hier héél anders of gewoon niet geregeld zijn. In ieder geval speelt privacy geen rol van betekenis op Bali.
Oh ja, mocht je toevallig een foto van mij tegenkomen op een plek die je niet verwacht, laat het me dan alsjeblieft weten. Hoewel... sommige dingen kun je misschien maar beter niet weten...
Kommentarer